Sterowanie samolotem – co i jak
Lotki – ailerons
Nie wszystkie zdalnie sterowane samoloty używają lotek. 3 kanałowe samoloty w zamian używają steru kierunku. Ale opiszmy do czego i w jaki sposób możemy używać lotek, i zapomnijmy o 3 kanałowych samolotach – są na wyginięciu i według mnie nic w nich fajnego. Lotki pozwalają nam na obrót samolotem względem własnej osi. Lotki są w parach po obu stronach skrzydeł na krawędzi spływu, i działają przeciwnie – gdy lewa wychyla się w górę, prawa wychyla się w dół i odwrotnie.
Działanie lotek zmienia siłę nośną skrzydła. Zatem jeśli lotka jest skierowana ku górze siła nośna spada, a gdy ku dołowi siła nośna się zwiększa. Co za tym idzie samolot obraca się w kierunku w skrzydła, które ma mniejszą siłę nośną.
Ster kierunku – rudder
Ster kierunku jest zlokalizowany na ogonie samolotu i jest pionowym sterem. Ster ten pozwala na skręcanie samolotem w poziomie. Jest to spokojny i szeroki skręt pozwalający np. precyzyjnie ustawić samolot do lądowania na pasie, nie powoduje on obrotu samolotu jak w przypadku lotek. Ostre i ciasne zakręty zazwyczaj wykonuje się kombinacją lotek i steru wysokości. Skręt steru w lewo powoduje skręt samolotu w lewo i vice versa.
Klapy – flaps
Klapy zlokalizowane są na skrzydłach na krawędzi spływu między lotkami, a kadłubem samolotu. Wykorzystuje się je do wytworzenia dodatkowej siły nośnej podczas lądowania ze zmniejszoną predkością. W przeciwieństwie do klap, wychylają się dokładnie o ten sam kąt i w tym samym czasie by nie powodować obrotu samolotu.
Łączenie – mix powierzchni sterujących
Niektóre samoloty są tak zaprojektowane iż nie mogą mieć odzielnie lotek oraz steru wysokości, np typ samolotów ze skrzydłami w układzie delta. W takim przypodku konieczne jest połączenie – mix sterów.
Sterolotki
Z połączenia właściwości lotek oraz steru wysokości otrzymamy sterolotki (ailerons + elevators = elevons). Wyglądają jak ster wysokości i poruszają się równocześnie jak ster wysokości ale w tym samym czasie wychylają się przeciwnie jak lotki. Czyli jedna para sterów wysokości robi dokładnie to co lotki i ster wysokości osobno. Wyobraźmy sobie, iż wychylamy stery jak ster wysokości powiedzmy o 5 stopni w dół, a potem lotki o 2 stopnie (w górę i w dół, jak to lotki). W rezultacie jeden ster wychyli się o 3 stopnie, a drugi o 7 stopni w dół.
Klapolotki
Jest to połączenie działania klap i lotek (ailerons + flaps = flaperons). Czyli zamiast 4 sterów, mamy 2, które pełnią funkcję zarówno lotek jak i klap.
Spoilerons
Są przeciwieństwem klapolotek, i wychylają się ku górze. Gdy są wychylone siła nośna spada zwiększając prędkość opadania, umożliwiając lądowania na mniejszym dystansie. To taka lotnicza wersja spoilera samochodowego, który dociska samochód do drogi 🙂
